De katheter blijft op zijn plaats zolang de patiënt de peritoneale dialysebehandeling ondergaat. Wanneer er dialysaat in de peritoneale holte aanwezig is, worden afvalproducten en overtollig water verwijderd totdat de concentraties opgeloste stoffen in het bloed en in het dialysaat in evenwicht zijn. Deze verplaatsing van water en afvalproducten vindt plaats tijdens de dwelltijd. Na een bepaalde dwelltijd wordt het geïnfundeerde dialysaat weer afgevoerd via de katheter. De peritoneale dialyse gaat door terwijl de afgevoerde PD-vloeistof wordt vervangen door verse PD-vloeistof. Dit proces van het vervangen van de gebruikte PD-vloeistof door verse PD-vloeistof wordt uitwisseling genoemd. Een uitwisseling wordt meerdere keren per dag herhaald, meestal 4-5 keer.
Peritoneale dialyse thuis
Bij peritoneale dialyse wordt een deel van het peritoneum gebruikt als dialysator. Water en opgeloste stoffen kunnen zich vanuit het bloed naar het dialysaat verplaatsen via het peritoneale membraan, een zeer dunne huidlaag die de darmen en de lever bedekt. Ongeveer twee liter dialysevloeistof wordt langzaam in de buikholte geïnfundeerd via een flexibele siliconen slang, een katheter genaamd.
Peritoneale toegang
Als u kiest voor PD, moet er een katheter in uw buik worden geïmplanteerd. De katheter leidt de PD-vloeistof in en uit uw buik. Het is een zachte siliconenbuis van ongeveer 30 cm lang, zo breed als een potlood. Een deel van de katheter ligt in de buik, terwijl het andere deel buiten het lichaam ligt.
U hoeft zich geen zorgen te maken dat de geïmplanteerde katheter eruit kan vallen. U kunt het niet zien omdat het onder uw huid zit, maar de katheter heeft manchetten die hem op zijn plaats houden. Na een bepaalde periode groeit er lichaamsweefsel rondom de manchetten. Dit geeft de katheter de vereiste stabiliteit. Niettemin is het belangrijk dat de katheter stevig op de huid wordt bevestigd om trekken te voorkomen. Ongeveer twee weken na het inbrengen van de katheter kunt u geleidelijk beginnen uw buik te vullen met PD-vloeistof.
Hygiëne bij peritoneale dialyse
De huid vormt een natuurlijke barrière tegen micro-organismen. Als de huid kleine breuken vertoont, kunnen schadelijke organismen in het lichaam en de bloedbaan terechtkomen en een infectie veroorzaken. Daarom is een goede fixatie van uw katheter uiterst belangrijk. Anders veroorzaakt de beweging van de katheter schade aan de huid bij de uitgangsplaats, wat kan leiden tot een infectie.
Bij PD is het essentieel dat u strikte hygiënetechnieken volgt om te voorkomen dat micro-organismen via de katheter, het katheterverlengstuk of tijdens het aansluiten van de zak in de peritoneale holte terechtkomen. Het toepassen van hygiëneregels in uw dagelijkse routine is de beste manier om te voorkomen dat u een infectie van het peritoneum krijgt, peritonitis genaamd.
Peritoneale dialyse kan op twee manieren worden uitgevoerd:
- Handmatig: CAPD - Continue Ambulante Peritoneale Dialyse
- Automatisch: APD - geAutomatiseerde Peritoneale Dialyse
De keuze tussen de twee opties is afhankelijk van de medische conditie, leefstijl en persoonlijke voor- en afkeuren. Bespreek met uw arts en PD-verpleegkundige wat voor u de beste behandelmodaliteit is.
CAPD (Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis, continue ambulante peritoneale dialyse) - handmatige uitwisseling
Bij CAPD vinden de meeste uitwisselingen overdag plaats. Doorgaans worden vier tot vijf uitwisselingen per dag uitgevoerd. Uw arts zal voorschrijven hoeveel uitwisselingen per dag nodig zijn voor een adequate dialysebehandeling. Elke uitwisseling duurt ongeveer 20-30 minuten. Uitwisselingstijden kunnen enigszins variëren met uw planning, vooral als u werkt of naar school gaat. Uw zorgteam zal u helpen bij het opstellen van het schema dat het beste bij u past.
APD (Automated Peritoneal Dialysis, geAutomatiseerde Peritoneale Dialyse) - automatische uitwisseling
Bij APD vinden de meeste uitwisselingen 's nachts plaats met behulp van een apparaat dat een cycler wordt genoemd. U bent ongeveer 8 tot 10 uur op de cycler aangesloten. De PD-vloeistof wordt via een speciale slangenset vanaf de cycler aan de patiënt toegediend. De cycler zal de buikholte automatisch legen en opnieuw vullen terwijl u slaapt. 's Ochtends koppelt u zichzelf los van de cycler en bent u vrij om uw dagelijkse activiteiten te starten. Er zijn verschillende voorschriften voor APD, afhankelijk van uw leefstijl en medische conditie.
Ondersteuning en service
U wordt gevraagd om elke 4-12 weken een bezoek aan het dialysecentrum te brengen. Tijdens het bezoek wordt een bloedmonster afgenomen om te bepalen of er sinds het laatste bezoek veranderingen zijn ontstaan, en of de behandeling moet worden aangepast. De arts zal samen met u deze laboratoriumresultaten, uw geneesmiddelenblad en uw dieet bekijken. Uw gegevens van thuis worden ook beoordeeld om uw vitale functies zoals bloeddruk, pols, temperatuur en gewicht te controleren. Uw peritoneale katheter en uitgangslocatie worden onderzocht.
Benodigdheden voor peritoneale dialyse
Uw dialysevoorschrift is specifiek voor uw behoeften. Uw arts en uw verpleegkundige vullen een receptenlijst in met de benodigdheden en de hoeveelheden die nodig zijn voor uw behandeling. Denk eraan: Wijzigingen in recepten moeten altijd door de arts worden aangebracht.
De veiligheidsvoorraad wordt gebruikt als een levering is vertraagd doordat er niemand thuis was, vanwege slecht weer of als uw recept verandert. Alle benodigdheden worden naar uw opslagruimte gebracht. De klantenservicemedewerker neemt twee weken na de eerste levering contact met u op om uw voorraad te bepalen en u te helpen bij het bestellen van de benodigdheden voor de volgende levering.
